Tiếng Anh đã trở thành một trong những ngôn ngữ phổ biến được toàn thế giới sử dụng gần như một ngôn ngữ giao tiếp chính trong hoạt động giao thương. Nhưng vì là ngôn ngữ phổ biến cũng không có nghĩa là tiếng Anh dễ dịch và thường không có bộ máy nào có thể dịch chính sang tiếng Anh sang các ngôn ngữ khác ngược lại.
Thay vào đó là đội ngũ chuyên gia được đào tạo bài bản chuyên nghiệp về biên phiên dịch sẽ giúp truyền tải thông điệp của văn bản chính xác nhất dưới nhiều dạng ngôn ngữ khác nhau. Tuy nhiên, trong quá trình biên phiên dịch tiếng Anh không tránh khỏi những sai sót do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan đem lại.
Vậy có những bí quyết gì để có một bản dịch tiếng Anh hoàn hảo?
Viết cẩn thận và ngắn gọn
Sử dụng các công cụ hỗ trợ dịch thuật trực tuyến và máy tính là một trong những công cụ phổ biến thường được sử dụng. Trong quá trình dịch tiếng Anh, tốt nhất nên sử dụng các câu tường thuật ngắn gọn, đơn giản và diễn đạt rõ ràng không quá 10 – 20 từ.
Tránh viết câu với nhiều ý tưởng hoặc nhiều cụm từ trong một câu, vì khi một câu chứa quá nhiều ý tưởng hoặc suy nghĩ sẽ dẫn tới người đọc sẽ hiểu nhầm thành một câu là một ý tưởng. Tuyệt đối không sử dụng sáo ngữ, thuật ngữ tiếng lóng, thành ngữ mang nhiều hàm nghĩa và thành ngữ thô tục, hoặc từ ngữ có ý nghĩa quá phức tạp cho người đọc. Nếu văn bản gốc được viết bởi người khác thì người dịch khi biên tập nên biên tập nội dung rõ ràng hơn, như vậy sẽ có được một bản dịch tốt hơn.
Tránh diễn giải dài dòng, mơ hồ
Ngôn ngữ dịch tiếng Anh nên sử dụng theo nghĩa đen bất kỳ khi nào có thể, vì chỉ có nghĩa đen mới giúp người đọc hình dung được rõ ý nghĩa từ dịch ra nhất. Tuy nhiên đôi khi dịch theo nghĩa đen có thể làm câu văn không được bóng bẩy, hoa mỹ.
Hãy cố gắng tránh những từ ngữ có nhiều hơn một nghĩa duy nhất so với bản dịch. Ví dụ khi dịch tiếng Việt sang tiếng Anh, bạn có thể lưu ý một số từ sau: từ máy bay tiếng Việt khi dịch sang tiếng Anh hay sử dụng “airplane” thay vì “plane”, “wonderful” thay vì “great”, “weapons” thay vì “arms”,… Những từ có đuổi “ing” đôi khi thường không rõ ràng, ví dụ từ “play” (có nghĩa là chơi) có thể là một danh từ, một tính từ hay một động từ. Bất cứ khi nào có thể, ta nên dùng một từ thay thế.
Kiếm tra chính tả
Trước khi nhận và bắt tay vào một bản dịch, bạn cần chắc chắn bản gốc không có lỗi sai chính tả, vì những lỗi sai chính tả sẽ không được công nhận và không nên dịch từ đó. Đối với một văn bản tiếng Bồ Đào Nha, những lỗi sai chính tả sẽ bao gồm những dấu phụ và những ký tự có dấu. Lấy ví dụ, từ “Você” trong tiếng Bồ Đào Nha (với dấu phụ trong “ê”) sẽ không được công nhận.
Hãy kiểm tra lỗi chính tả trên văn bản mà bạn được nhận trước khi dịch bằng cách sử dụng trình xử lý văn bản tiếng Anh để kiểm tra.
Kiểm tra ngữ pháp
Bước kiểm tra ngữ pháp cũng khá quan trọng không kém bước kiểm tra lỗi chính tả. Nếu văn bản của bạn là tiếng Anh hãy sử dụng chức năng kiểm tra ngữ pháp của chương trình xử lý văn bản tiếng Anh của bạn. Tránh sử dụng các ký tự đặc biệt hoặc biểu tượng. Một số ký tự đặc biệt hoặc biểu tượng như “±, œ, ‰, etc., etc.,” có thể gây nhầm lẫn cho bất cứ chương trình dịch nào, vì thế hãy tránh sử dụng chúng.
Tránh các chữ viết tắt
Trong một bản dịch có thể sẽ có nhiều các chữ viết tắt và từ viết tắt, tuy nhiên trong những trường hợp thông thường bạn nên tránh sử dụng chúng. Ví dụ, nhiều người Brazil sử dụng chữ viết tắt “vc” thay vì dùng “Você”, “tb” thay vì dùng “também”… trong khi nhiều người sử dụng tiếng Anh lại dùng những từ viết tắt như “ASAP” thay vì “as soon as possible”, “FYI” thay vì “For your information”, “TGIF” thay vì “Thank God it’s Friday”…
Do vậy, tốt nhất bạn không nên sử dụng những từ đó để tránh gây hiểu lầm và phải đảm bảo tính nhất quán của toàn văn bản trong suốt quá trình dịch.
Tránh lỗi dấu chấm câu
Trong một số cách hành văn và viết câu, có một số câu không theo chuẩn, ví dụ như mỗi một dấu chấm câu sẽ tượng trưng cho một vấn đề, một sở thích cá nhân…và vô tình làm mất đi tính ngữ pháp trong một câu hoàn chỉnh.
Vì vậy, bạn nên sử dụng dấu chấm câu của văn bản như tiêu chuẩn thì càng tốt. Điều quan trọng nhất là làm sao bạn luôn đảm bảo được với một câu trong văn bản sẽ được kết thúc bằng một dấu chấm hoặc dấu chấm hỏi. Để làm được điều này, bạn nên kiểm tra cấu trúc câu bằng trình xử lý văn bản tiếng Anh của bạn.
Một số trường hợp khác, có một số dấu chấm câu (ví dụ dấu ngoặc đơn, dấu gạch ngang, gạch giữa, dấu hai chấm…) sẽ phụ thuộc vào cách thức sử dụng chúng. Để hạn chế những lỗi sai về dấu làm sai lệch ý nghĩa văn bản dịch, bạn nên tránh sử dụng những dấu câu đặc biệt.
Không bỏ qua từ
Trong quá trình xây dựng một bản dịch tiếng Anh, một số từ “that”, “who”, “which”, “etc”…được ngụ ý và khi dịch thường bị bỏ qua. Ví dụ trong câu “I know that they went yesterday” thường được dịch thành “I know they went yesterday”. Vì thế, bạn không nên bỏ qua những từ trên.
Chúc bạn luôn tìm ra những bí quyết dịch tiếng Anh phù hợp và hiệu quả tốt nhất!