Ngôn ngữ đã tồn tại được khoảng 200.000 năm, và ngôn ngữ viết khoảng 7.000 năm. Điều đó tạo nên rất nhiều điều thú vị.
Hiện nay, dịch thuật đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển thương mại, trao đổi các ý tưởng toàn cầu và điều hướng những cuộc chiến tranh có thể hình thành trên khắp thế giới. Dịch thuật đã có từ cổ xưa và vẫn đang phát triển đến ngày nay.
Vậy, bạn muốn trở thành một phần của ngành dịch thuật ? Hãy xem xét những điều dưới đây, những điều đã tạo nên ngành công nghiệp dịch thuật đầy màu sắc này.
Những điều cần làm với tư cách là dịch giả chuyên nghiệp
– Bạn không chỉ cần thông thạo cả hai ngôn ngữ nguồn và mục tiêu. Công việc của bạn là nhìn thấy được ý nghĩa vô hình phía sau văn bản và chuyền tải nó nguyên vẹn sang ngôn ngữ mục tiêu. Công việc đòi hỏi cần sự tập trung cao độ, đến từng chi tiết và khả năng phát triển trong công việc đơn điệu.
Nó là một công việc tìm kiếm ý nghĩa đằng sau từ ngữ và thường xuyên bị giám sát. Trên thực tế, bản dịch càng thành công, nó càng trở nên vô hình.
– Biên dịch là điện thoại di động. Các thương gia giàu có thường đi công tác với các phiên dịch riêng như là một phần của đoàn lữ hành trên con đường tơ lụa. Nhưng cho dù bạn là một người có tinh thần tự do hay con người của gia đình, sự phát triển của công nghệ cho phép các dịch giả có thể làm việc từ xa.
– Một biên dịch là ông chủ của chính mình
Là một biên dịch, bạn làm việc trên cơ sở từng dự án, điều này có nghĩa là bạn quản lý lịch làm việc của mình và nhận được công việc tùy thích theo nhu cầu của bạn và thị trường. Không có ai nhìn qua vai bạn và không có những ai can thiệp vào công việc của bạn. Bạn làm việc cho chính mình và khách hàng.
Khách hàng của bạn phụ thuộc phần lớn vào bạn. Bạn có thể hoàn toàn tự do và cố gắng tìm kiếm khách hàng cá nhân của mình hoặc bạn có thể ký hợp đồng với một công ty dịch thuật để họ mang lại cho bạn công việc.
Hầu hết các biên dịch đều tự hào về công việc chất lượng cao, thu thập nhiều kinh nghiệm, học tập…Nhưng giống như bất kỳ công việc tự do nào khác, khách hàng là những người thường đánh giá cao chất lượng những gì bạn làm. Thay vào đó, họ có xu hướng ưu tiên tốc độ, khách hàng thường có quan niệm sai lầm rằng biên dịch là một cỗ máy.
– Đây là những ngôn ngữ phổ biến nhất
Tại Dịch thuật số 1, ngôn ngữ được yêu cầu nhiều nhất là tiếng Anh, nhưng cũng có những ngôn ngữ khác như tiếng Quan Thoại, tiếng Hàn Quốc…
Một số nghiên cứu cho thấy đến năm 2050, Pháp có thể một lần nữa trở thành một ngôn ngữ thống trị toàn cầu. Hầu hết các dịch giả coi tiếng Tây Ban Nha là dễ dịch nhất.
Những con số của Dịch thuật
Dịch thuật là một ngành công nghiệp trị giá 40 tỷ đô la
Nó sử dụng hàng trăm nghìn dịch giả chuyên nghiệp trên toàn thế giới. Hoa Kỳ là thị trường lớn nhất, tiếp theo là châu Âu. Nhưng châu Á đang tăng nhanh.
Ngành dịch thuật hầu như không thay đổi theo công nghệ cho đến những năm 1970. Trong vài năm qua, dịch máy và AI đã trình bày một số sự phát triển công nghệ thú vị và chưa từng có.
Tuy nhiên, nhu cầu bản dịch của con người không bị ảnh hưởng, và không có dấu hiệu cho thấy MT và AI sẽ thay thế các biên dịch.
Tiếng Anh có khoảng 250.000 từ
Trên thực tế, không thể xác định chính xác số lượng. Như Oxford Living Dictionaries đã chỉ ra: “Không thể đếm được số lượng từ trong một ngôn ngữ, bởi vì thật khó để quyết định cái gì thực sự được tính là một từ. “dog” là một từ hay hai (một danh từ có nghĩa “một loại động vật” Và một động từ có nghĩa “theo sau”) Nếu chúng ta đếm nó là hai, thì chúng ta cũng đếm một cách tách biệt (ví dụ: chó = danh từ số nhiều, con chó = hiện tại của động từ). Chỉ có hai từ khác hợp lại với nhau? Hot dog có thực sự là hai từ, vì nó cũng có thể được viết là hot-dog hay thậm chí hotdog?”
Cũng rất khó để quyết định những từ được tính là “Tiếng Anh”
Nhưng như một con số bóng chày, một phần tư triệu từ đã gắn bó. Khoảng một nửa trong số những từ này là danh từ, một phần tư là tính từ, động từ, và phần còn lại là liên từ, giới từ, dấu chấm than, hậu tố và vân vân.
Bạn chỉ cần một vốn từ vựng khoảng 1.000 từ để sử dụng. Với 3000 từ bạn có thể hiểu 95% văn bản tiếng Anh. Vốn từ vựng dành cho người nói tiếng Anh bản địa trưởng thành trung bình sẽ có khoảng từ 10.000-20.000, với 25.000 người là trình độ sau đại học và 35.000 từ thì đó là Shakespearian.
Một dịch giả chuyên nghiệp dịch 2000 từ mỗi ngày.
Một số ngày nhanh hơn những ngày khác, cũng như một số bài văn. Nhưng số đông đồng ý với con số 2500 là rất tốt, và 2000 là con số ở ngưỡng hài lòng.
Một số nói rằng 250 một giờ là một thước đo tốt. Đó là khoảng 520.000 từ mỗi năm (tương đương với gần một bản của Infinite Jest của David Foster Wallace, hay 88,5% của Chiến tranh & Hòa bình của Leo Tolstoy).
Một số thông tin về dịch thuật văn học
Kinh Thánh là tài liệu được dịch nhiều nhất trên thế giới
Kinh Thánh đóng vai trò lịch sử quan trọng trong việc phát triển dịch thuật, in ấn và viết văn. Nó đã được dịch sang nhiều ngôn ngữ hơn bất kỳ tác phẩm viết nào khác, bao gồm cả các ngôn ngữ hư cấu. Đây là một mẫu của Giăng 3:16 trong Klingon:
“vaD joH’a’ vaj loved the qo’, vetlh ghaH nobta’ Daj wa’ je neH puqloD, vetlh ‘Iv HartaH Daq ghaH should ghobe’ chIlqu’, ‘ach ghaj eternal yIn“
Đây là câu tương tự trong J.R.R. Ngôn ngữ elvish của Tolkien quenya:
“An Eru emélië i mar tenna antië ernóna Yondorya, i ilquen ye savë sessë lá nauva nancarna, mal samuva oira coivië.“
Trong Na’vi, từ phim Avatar:
“Fìfya kifkey leru yawne Yawäru, alunta pol tolìng ‘awa ‘itanit sneyä, fte pori fratìspusaw ke tiverkup, ki fìfrapor livu tìrey frakrr“
Và trong LOLCat, một ngôn ngữ internet giả tưởng:
“So liek teh Ceiling Kitteh lieks teh ppl lots and he sez ‘Oh hai I givez u me only kitteh and ifs u beleeves him u wont evr diez no moar, kthxbai!‘”
Trong 25 cuốn sách được dịch nhiều nhất, 15 cuốn được xuất bản bởi Watch Tower Society, một tổ chức của Người làm chứng Jehovah.
Tuyên bố Toàn cầu về Quyền con người đứng ở vị trí tiếp theo
Văn kiện của Ủy ban Liên hợp quốc về Nhân quyền đã được dịch ra 462 ngôn ngữ. Và về văn học, cuốn sách được dịch nhiều nhất là cuốn tiểu thuyết Hoàng tử Bé năm 1843 của Antoine de Saint Exupéry, được dịch ra 300 ngôn ngữ.
Câu chuyện ngắn nhất trong danh sách là từ Kenya
“The Upright Revolution: Or Why Humans Walk Upright” by Ngũgĩ wa Thiong’o được xuất bản năm 2016 ở Kenya. Mặc dù tác giả thông thạo tiếng Anh và đã giảng dạy tại Đại học New York và Yale, ông đã cố ý viết câu chuyện ngụ ngôn trong Kikuyu với sự quan tâm đến việc bảo vệ ngôn ngữ.
UNESCO có một cơ sở dữ liệu trực tuyến tuyệt vời về các tác phẩm dịch
Cơ sở dữ liệu này được gọi là Index Translationum. Tác giả có nhiều bản dịch của các tác phẩm được dịch là: Agatha Christie và Jules Verne, theo sau là một người có tên William Shakespeare.
Hãy sẵn sàng để Dịch!
Nếu những thông tin về dịch thuật đó không đủ để bạn bị cuốn theo và bắt đầu dịch, sẽ không có gì có thể! Đó là một sự nghiệp giàu có và sâu sắc của con người đối với ngôn ngữ.
